از لحاظ ساختارهاي گسله اي آن مربوط به دوران سوم زمين شناسي مي باشد

در واقع برخورد دو صفحه ايران و عربستان و فشار متقابل آنها باعث شكل گيري كوههاي بلند زاگرس در دوران سوم زمين شناسي شده است. به همين خاطر ارت تفاعات استان بلند و جوان و ممتد مي باشد كه آن را به صورت فلات مرتفعي در آورده است كه داراي كوههاي مرتفع دشتهاي سر سبز چشمه ها و شگفت ها و غارهاي اهكي مي باشد. تشكيلات زمين شناسي در منطقه بسيار متوع و تقريبا سازند هاي بيشتر دوره هاي زمين شناسي را دارا مي باشند.

به دليل موقعيت كوهستاني آب و هواي استان گوناگون و از آب و هواي گرم و خشك تا معتدل و مرطوب در تابستان وسرد و مرطوب تا بسيار سرد در زمستان مشاهده مي شود.

بر اساس بررسي هاي بعمل آمده متوسط دماي ساليانه در كوههاي شمال غربي به 5/3 درجه ودر مناطق پست جنوبي به 5/18 درجه سانتيگراد مي رسد.

همچنين ميزان بارش ساليانه از 1600 ميليمتر در بلندي هاي زردكوه تا 298 ميلي متر در ناحيه سامان سامان تغيير مي كند.

كوههاي بلند و برف گير به همراه نوع تشكيلات زمين شناسي ،‌سبب جوشش چشمه سار هاي فراوان و رودخانه هاي خروشان بسيار شده است.

بطوريكه بخش اعظم آب در رودخانه پر آب و مهم كشور يعني كارون و زاينده رود از اين استان سر چشمه مي گيرد.

اين رودخانه از بهم پيوستن صدها رود جويبار كوچك شكل مي گيرد و در مسير خود جاذبه هاي طبيعي زيبايي را بوجود مي آورند

تنوع آب و هوايي ،‌گوناگوني و تراكم وشش گياهي را باعث گرديده است.

جنگل هاي بلوط استپ هاي بوته اي و درختچه اي و گلزار هاي بكر و بي نظير عمده ترين طبقه هاي پوشش گياهي استان هستند.

كوههاي مهم استان

كوههاي بلند و سر بفلك كشيده زاگرس از شمال غرب به سوي جنوب شرق زنجير وار كشيده شده و بخش اعظم استان را در بر مي گيرند.

چنانچه نزديك به 80 درصد مساحت استان را تيپ كوهها و تپه ها تشكيل مي دهند.خيزش اين ارتفاعات در بخش غربي استان به بالاترين ارتفاع مي رسد

به طوريكه زردكوه مهمترين كوهستان اين بخش داراي دهها قله بالاي 4000 متر ارتفاع است و بلنترين قله آن 4221 متر از سطح آبهاي ازا ارتفاع دارد.(جدول شماره يك)

تراكم و ارتفاع كوهها در غرب استان بيشتر و هر چه به سمت شرق حركت كنيم هرچه به سمت شرق حركت كنيم از ارتفاع و تراكم كوهها كاسته مي شود.بر همين اساس دشتهاي باريك و دراز به سمت شرق باز و گسترده مي گردند بارز رين ويژگي هاي استان رشته رشته بودن انهاست.

چنانكه با توجه به ويژگي هاي طبيعي ناهمواري هاي استان را مي توان به چهار دسته تقسيم كرد(نقشه شماره يك)

-         كوههاي جنوب غربي

-         كوههاي زاگرس مرتفع

-         كوههاي مركزي

-         كوههاي شمال شرقي

 

جدول و نقشه شماره يك موقعيت و ارتفاع كوهها و قله هاي مهم استان را نشان مي دهد.

1-    كوههاي جنوب غربي

 

اين كوهها در بخش چين خورده زاگرس و بعد از گسله زرد كوه در مرز استان چهارمحال و بختياري و خوزستان واقع شده اند.

اختلاف ازتفاع زياد در فاصله اي كوتاه دره هاي V شكل و عميق ،‌صخره ها و پرتگاههاي سنگي به همراه شيب زياد از ويژگي هاي مهم اين كوههاست. بخش عمده كوههاي جنوب غربي استان پوشيدهاز جنگلهاي بلوط مي باشد.

2-    كوههاي زاگرس مرتفع

 

بلند ترين و سترگ ترين كو ههاي استان با راستاي شمال غربي به جنوب شرقي و در شمال شرق كوههاي كوههاي جنوب غربي قرار گرفته اند. در واقع اين كوهها از شمال غربي بخش شوراب شروع شده و تا جنوب غربي بخش فلارد لردگان كشيده شده اند.

بخش اعظم اين كوهها منطبق بر گسله زرد كوه است.

دره هاي يخچالي بي نظير با برف دائمي ،‌رتگاهها و ديواره هاي بلند ، تنگ ها و دره هاي عميق تونل ها و يخ برفي ،‌هوازدگي شديد سنگها ، اشكال كارستي ،‌آب كند ها و وجود چشمه سار هاي عظيم و بي نظير در دامنه اين كوهها از بارز ترين ويژگي هاي آنهاست.

3-    كوههاي مركزي

 

دو روند عمده موازي با كوههاي زاگرس مرتفع كه تقريبا در مركز استان كشيده شده و ارتفاع آنها از بخش زاگرس مرتفع كوتاهتر ولي از كوههاي شمال و شمال شرقي ازتفاع بلند تري دارند.

رشته نزديك به زاگرس مرتفع ارتفاع بلند تر و شيب دامنه هاي جنوبي تندي دارد

دامنه هاي شمال آن تقريبا داراي شيب ملائم تري هستند. بويژه در كوه سالداران كه اين ويژگي بارز تر است.

وجود دشتهاي دراز و باريك ميان كوهي كه از آبرفت هاي حاصل خيز تشكيل شده  و جاذب جمعيت نسبتا زيادي مي باشند از ويژگي هاي مهم اين بخش هسنند روند رو به شمال غربي اين كوهها منطبق بر تراست  اصلي زاگرس است. به همين خاطر داراي پرتگاهها و صخره ها و ديواره هاي بلند هستند. از مهمترين كوههاي اين بخش مي توان زر آب ،‌سالداران ،‌ كلك ،كلار چرو ،‌ هزار دره ،‌بيدكان ،‌ جهان بين  ، يمري و گندمان را نام برد.

4-    كوههاي شمال شرق

 

اين كوهها منطبق بر گسله رخ كه از شمال شرقي استان شروع گرديده و از شمال شهرهاي شهركرد ، فرخشهر ، بروجن مي گذرد. پرتگاههاي خط گسله ،‌هوازدگي شديد سنگها (بويژه در كوه پنجه كه شرايط خطرناكي را بوجود آورده است و درد كه بايستي به ايمني بيشتري توجه شود.)

وجود دشتهاي نسبتا گسترده و حاصل خيز و پر جمعيت از ويژگي ها ي عمده اين بخش به شما رمي روند. مهمترين كوههاي اين قسمت: بر آفتاب ،‌سيد بهاء الدين ،‌لاطان ،‌شيراز ،پنجه و شاهد است.

 كوهستان زردكوه

زرد كوه به مجموعه  كوهستاني بلند و سر به فلك كشيده از رشته كوه زاگرس مركزي گفته مي شود. اين مجموعه با جهت عمومي شمال غرب- جنوب شرق در بخش غربي استان كشيده شده است.

موقعيت جغرافيايي آن بين (30-49 تا20-50) طول شرقي و از (5-23 تا 55-32) عرض شمالي قرار گرفته است.

طول كوهستان زردكوه در منابع مختلف متفاوت است. بيشترين طول در نظر گرفته شده 123 كيلومتر است.(به اضافه كوه ميلي) و كمترين آن 45 كيلومتر (بخش اصلي زردكوه كه قله هاي بالاي 4000 متر دارد) بر آورد شده است. طبق نقشه شهركرد

(250000:1 سازمان جغرافيايي ارتش) طول رشته كوه زاگرس  از گروه چري تا دره آب الكن (از شاخه هاي اصلي رودخانه زاكلي) حدود 100 كيلومتر است.

در مجموع اين كوهستان از حدود 138 شمال غربي شهركرد شروع مي شود و تا 40 كيلومتري  جنوب غربي آن امتداد مي يابد. همچنين عرض متوسط آن حدود 20 كيلومتر مي باشد.

-     نام زرد كوه را برخي برگرفته از معناي صخره اي بودن اين كوهستان دانسته (در گويش محلي زرده به صخره گفته مي شود) برخي نيز از شكل اسب مانند قله دوزرده يا جفت زرنه (دو قله مهم زردكوه) كه در فرهنگ فارسي يه معناي اسب زرد است در نظر گرفته و برخي ديگر نيز اين نام را از رنگ ان دانسته اند. با توجه به اينكه هنگام تابش نور خورشيد بر اين كوهستان (بويژه صبح و عصر) چشم انداز اين كوهستان زرد رنگ ؛ به نظر مي آيد.

كليات جغرافيايي طبيعي

بارزترين ويژگي هاي زمين ريختي كوهستان زردكوه به قرار زير است.

1-  مهمترين ويژگي كوههاي منطقه كه به صورت رشته رشته هستند. وجود دره هاي گذرگاههاي عميق كه در زبان محلي به آنها تنگ مي گويند و عمود بر جهت عمومي كوهها شكل گرفته اند.

 

تنگ هاي مهم زرد كوه به ترتيب از شمال غربي به جنوب شرقي عبارتند از : تنگ ايل بيك ،‌بازفت يا زرده – كول خدنگ –گينه شه – كلون چي

2-  دره هاي يخچالي با يخ برفهاي چند ساله (در بخش اصلي در تقريبا هميشگي است)  در دامنه شمال غربي و شمالي واقع شده اند. زيبا ترين ويژگي اين دره هاي يخچالي ،‌غارها و رودخانه هاي برفي است . مهمترين و شگفت انگيز ترين غار يخي زر كوه و حتي ايران در در هشمال غربي قله هفت تنان ديده مي شود درازي اين غار در مرداد ماه به حدود يك كيلومتر مي رسد و به راحتي مي توان از زري كوه گذر كرد. همچنين در دره ايلبيك (ايله وك) در جبهه شمال شرقي قله هفت تنان يكي از طولاني ترين دره هاي يخ برفي ايران قابل ديدن است. درازي متوسط يخ برف آن حدود 12 كيلومتر است و در زمستان و اوايل بهار كل طول دره را فرا مي گيرد.

 

از ديگر دره هاي يخچالي مهم زردكوه مي توان از يخچال آب سفيد (تنگ بازفت يا زرده)  چال ميشان ،‌كول خدنگ وكلون چي نام برد.

3-  ديواره ها و پرتگاههاي بلند ،‌صخره هاي عظيم ،‌آبكندها و شسيرك هاي يخچالي ،‌غارها و اشگفت ها ،‌لانه هاي برفي – درز و شكافت هاي فراوان و هوازدگي شديد سنگها و چشمه سارهاي بزرگ و بي نظير از ديگر ويژگي هاي بارز منطقه است.

 

آب و هوا

با توجه به موقعيت و ارتفاع منطقه زردكوه هواي اين كوهستان در زمستان بسيار سرد است. به طوريكه زرد كوه به يخچال طبيعي منطقه معروف است.

زردكوه جزء پر بارش ترين مناطق ايران به شمار مي رود. به طوريكه ميزان بارش بين 1800 تا 1900  ميليمتر ذكر شده است.

قسمت عمده اين بارش به شكل برف است. ارتفاع برف در دامنه هاي زردكوه 12 متر و در چلگرد به 7 متر مي رسد. در برخي از سالها ارتفاع برف به بيشينه 18 متر نيز مي رسد.

آبها:

كوههاي بلند و برف گير زردكوه – بارش فراوان – سرعت كند ذوب برف و درز و شكافهاي بسيار سنگهاي منطقه سبب شكل گيري چشمه سارهاي فراوان و بي نظير گرديده كه چشمه رودخان هاي كارون و زاينده رود است.

برخي از چشمه هاي زرد كوه مانند چشمه كوهرنگ – ماربره – شيخ عليخان جزء بي نظير ترين و شگفت انگيز ترين چشمه هاي دنيا به شمار مي روند.

حيات وحش:

پوشش گياهي زردكوه شامل جنگلهاي بلوط در دامنه هاي جنوبي و گون زارها و چمنزارها وگياهان داروئي مامن برخي از انواع پرندگان گون كبك دري و جانوراني مانند قوچ –ميش- خرس ،‌روباه و گرگ مي باشد.

مسير هاي صعود:

مهمترين قسمت اين بحث مسير هاي صعود به قلل مرتفع زردكوه است

زردكوه قله هاي بسياري دارد و صعود به آنها نيز مي تواند از مسير هاي گوناگون انجام پذيرد. صعود از دامنه هاي جنوبي به دليل ديوارها – پرتگاهها و پيب هاي تند بسيار سخت وفني مي باشد .

بهترين و عمده ترين مسير هاي صعود به زردكوه دامنه هاي شمالي اين كوهستان است.

كولونچي –شاه شهيدان –دوزرده و هفت تنان از بلند ترين و معروف ترين قله هاي زرد كوه به شمار مي روند.

در مسير صعود اين قله ها سه جان پناه ساخته شده است. نظريه اهميت قله هاي مذكور سعي شده به صورت كوتاه برخي از ويژگي هاي كلي مسير هاي صعود آنها مورد اشاره قرار بگيرد.

در ضمن نقشه كوهستان زردكوه (شماره 2) مسير صعود به قلل را نشان مي دهد. شهر چلگرد مبدا مناسب صعود بسياري از قله هاي زرد كوه از جبهه شمالي مي باشد

چلگرد در 88 كيلومتري شمال غربي شهركرد مركز استان واقع شده است.

كلونچي (شاه شهيدان) كروكي شماره 1

براي رسيدن به قله كلونچي بلند ترين قله زردكوه (4221) از حدود 4 كيلومتر يشرق (در جاده شهركرد-چلگرد)  به سمت جنوب پيچيده و از كنار نيروگاه برق كوهرنگ و در جاده تونل و تاسيسات سد دوم كوهرنگ حركت مي كنيم. حدود 4 كيلومتر از اين جاده آسفالت و حدود 12 كيلومتر آن خاكي مي باشد در مجموع حدود يك ساعت زمان مي طلبد.

آغاز مسير كوهنوردي براي دسترسي به كلونچي در حدود 2 كيلومتري پس از سد دوم كوهرنگ در محلي بين تنگ كول خدنگ يا خرسان (از زير قله هاي كلونچي و شاه شهيدان شروع شده و به سد دوم منتهي مي شود) و تنگ پس از آن (به طرف جنوب شرقي) يعني تنگ گينه شه نزديك به چشمه اي كوچك كه جايگاه عشاير بختياري نيز مي باشد،‌شروع مي شود.

از اينجا ابتدا به طرف جنوب حركت كرده و سپس به طرف غرب تغيير جهت جهت داده و در شيب تند دره اي بالا مي رويم. انتهاي اين شيب گردنه اي است كه سمت مقابل آن به تنگ كول خدنگ مي رسد.

ازاين گردنه به سمت چپ يا جنوب غرب از مسيري پاكوب و مشخص حركت مي كنيم.

پناهگاه در ارتفاع حدود 3500 متري قرار گرفته است  غاين پناهگاه ظرفيت حدود 25 نفر را دار. حدود 4 ساعت تا پناهگاه زمان نياز است.

از پناهگاه نيز به سوي جنوب حركت شروع مي شود و قله كلونچي فرعي نمايان است. اين مسير از خط الراس يك سري قله هاي كوچك كه در بين آنها چاله هاي برفي وجود داردكه برف آنها تا اواخر تابستان مي ماند. حدود 5/2 ساعت زمان براي رسيدن به قله كلونچي فرعي نياز است.

بین قله ی فرعی واصلی کلونچی گردنه ای وجود دارد که حدود 150 متر ارتفاع کمتر دارد از این گردنه به دو طرف می توان قله اصلی ا صعود کرد .

یکی گذر از کنار یخچال کول خدنگ در سمت شماب غربی قله اصلی و دوم عبور از دره جنوب شرقی و صعود به قله از سمت شرق آن که در مجموع حدود یک ساعت زمان لازم است .قابل ذکر است صعود از سمت شمال به دلیل وجود پرتگاههای ریزشی مشکل است در ضمن می توان با کوله ی سیک از سد دوم در مسیر دره ی کوله خدنگ خود را به کلونچی رساند. صعود تز این مسیر حدود 7ساعت طول می کشد . مسیر برگشت نیز همان مسیر رفت است ومجمو عاً 5ساعت نیاز است .

قله های مرکزی زرد کوه (چال میشان – دوزرده ) کروکی شماره 1

 

مسیر مناسب برای صعود به قله های مرکزی زرد کوه از کنار سد وتونل اول شروع می شود . جاده ی سد اول از حدود 3کیلو متری در ابتدای جاده ی چلگرد به شیخ علیخان در سمت شمال غرب کوه کارکنان جدا شده واین کوه را نیم دور زده وبه سد اول کوهرنگ می رسد . این جاده تا مسیر چشمه کوهرنگ حدود 3کیلو متر آسفالته و ما بقی آن حدود 4کیلو متر خاکی است برای طی این مسیر حدود نیم ساعت وقت نیاز است . برای رسیدن به تأ سیسات سد اول می توان کوه کارکنان را از مسیر تاه اسکی صعود کرد و در جهت مقابل به تأ سیسات رسید که حدود 5/1ساعت به طول می انجامد .

آغاز کوه پیمایی از کنتر تأسیسات سد اول کوهرنگ می باشد . (قرار است در این محل قرار گاه کوهن.ردی احداث گردد .)

گرچه تأ سیس این سد در سال 1327شروع شده در سال 1333خاتمه یافته ولی فکر ایجاد آن به گذشته های دور بر می گردد . چنانکه طبق شواهد موجود وآثار برجا مانده در بخش شمال غربی کوه کارکنان در کنر دره معروف به شاه عباس ، قسمت قابل توجهی ا ز بالای این دره را در دوران شاه عباس جهت انتقال آب کوهرنگ به زاینده رود کنده اند .

از تأ سیسات سد حدود 1ساعت حرکت کرده به ابتدای لاسوز می رسیم .

مسیر در این قسمت به سمت جنوب شرق در امتداد مسیر لاسوز ( دره سبز ) طی می شود .در اواسط لاسوز چشمه ی کوچکی زیر سنگ بزرگی قرار دارد که جهت رفع تشنگی و بر داشتن آب استفاده می شود . حرکت تا پایان گردنه ی لاسوزادامه می یابد واز آن جا در کنار آخرین سنگ بزرگ حرکت به سمت جنوب ادامه پیدا می کند .شیب این قسمت تند است وهر جه به سمت بالا می رویم شیب تند تر می شود . در انتهای این شیب وروی یال سنگی نسبتاً هموار به یک جان پناه فلزی در ارتفاع حدود 3400متری می رسیم .گنجایش این جان پناه  20نفر است .در مجموع از تأ سیسات تا جان پناه حدود سه ساعت و نیم وقت صرف شده است در اواخر تیر ماه ورد ناه های مرداد و شهریور در کنار جان پناه آب وجود ندارد . ولی حدود 200 متر بالا تر وابتدای یخجال چال میشان آب یافت می شود .

حرکت از جان پناه به سمت قله از تپه چال میشان در سمت جنوب جان پناه شروع می شود

یخچال چال میشان به صورت یک چال بزرگ نیم دایره است که از دوسوی آن دویال سنگی شرقی وغربی به قله چال میشان منتهی می شود که بیشتر سعودها از یال غربی انجام می شود .

قله چال میشان تقریباً در مرکز یال قوسی شکل قرار دارد و ارتفاع آن حدود 3870 متر است .از قله چال میشان بر روی خط الرأسی با شیب ملایم ودر جهت جنوب غربی به سمت قله های زرده و دوزرده می رود.از این جا بیشتر قلل زرد کوه نمایان است .

از قله چال میشان تا قله دوزرده حدود نیم ساعت وقت صرف می شود . ارتفاع دوزرده حدود 4000متر است . برای رسیدن به قله شاه شهیدان ( کلونچی ) دو مسیر وجود دارد .یکی از مسیر خط الرأس ودگری از طریق دره شهیدان وحدود 4ساعت طول می کشد.

هفت تنان کرروکی شماره 2 

قله هفت تنان کوه اسطوره ای نزد عشایر منطقه است .این کوه با ابهت خاص رو به سمت جنوب سد برافراشته است .

برای صعود به این قله باید از چلگرد به روستای شیخ علیخان در فاصله 10 کیلو متری از یک جاده آسفالته عزیمت نمود .

ابتدای مسیر کوهپیمایی یا شیخ علیخان ویا اینکه در فاصله دو کیلو متری در کنار چشمه بزرگی به نام گلچین می باشد .

ابتدا باید از رود خانه ای که یکی از سر شا خه های رودخانه کوهرنگ است گذشت و از تپه ای به ارتفاع 100 متر صعود کرد ووارد دشتی کو چک می شویم . پس از عبور از دشت موسوم به دشت مار مولکی به دوره نسبتاً عمیقی می رسیم که یکی از شاخه های اصلی آب کوهرنگ به نام رود خانه آبرده در کف آن جریان دارد.از راهی پاکوب به صورت تراورسی برخلاف جریان آب ، ارتفاع سمت راست یا شمال شرق را به تقریب تا نیمه با شیب ملایم پایین رفته ودر کنار رودخانه قرار می گیریم . پس از یک ساعت به پلی که طبیعی ایجاد شده است می رسیم این پل از قطعه سنگ بزرگی که برروی رودخانه افتاده ، تشکیل شده وبه نام پل ( جه جه ) خوانده می شود .

بعد از پل ابتدا از کنار آب در دره ای مقابل پل که از سمت هفت تنان می آید ، ادامه یافته وآنگاه پس از صعود از تپه ای وارد یک سطح فرسایشی به سمت هموار به صورت دشت دامنه ای می شویم . حرکت به سوی دره ایلبیک و به سمت جنوب است.

در انتهای دشت دامنه ای نزدیک صخره های یال هفت تنان پناگاهی با ظرفیت حدود 25 نفر احداث شده است کنار پناگاه آب وجود ندارد ولی در دره  های اطراف جویبار هایی در جریان است .همچنین چشمه ی کوچکی در فاصله ی نیم ساعتی پناگاه در سمت شمال غرب وجود دارد که آب آن مورد استفاده عشایر است .

برای رسیدن به قله باید از دره ایل بیک عبور کرد این دره در تمام سال پوشیده از برف است ودر سال های خشک سالی حدود 7کیلومتر است ولی در سال های پر بارش در تمام دره به طول 12 کیلو متر پوشیده از برف است . از پناگاه تارسیدن به قله حدود 6ساعت طول می کشد تاصعود شود . مسیر برگشت همان مسیر صعود است وکلاً 5ساعت وقت نیاز دارد

   جهان بین(کروکی شماره 3)

جهان بین رشته کوهی است به طول حدود 25 کیلو متر از جنوب روستای سمس آباد شروع شده وتا غرب روستای مصطفی آباد امتداد می یابد .

روند این رشته کوه شمال غربی به جنوب شرقی است . معروف ترین قلل این کوه به ترتیب دالانک با ارتفاع 3328متر ونا هفشجان با ارتفاع 3276متر ونای شمس آباد با ارتفاع 3138متر می باشند .کثرت چشمه ساران با دامنه های سر سبز شمال شرقی ، صخره های مرتفع وغارهای ژرف از جذابیت های این کوه محسوب شده وفاصله ی نزدیک آن به شهرکرد مرکز استان وسهولت دسترسی با عث شده که این کوه یکی از پر طرفدارترین کو ههای استان بخصوص برای صعود های یکروزه محسوب گردد . کوه جهان بین مشرف به دشت شهرکرد بوده وبا توجه به این که بلند ترین کوه این حوزه آب خیز است از جای جای این دشت ، با ابهت تمام جلب نظر می کند .

از چشمه های دامنه ی شمال شرقی این کوه می توان به چشمه زنه –چشمه وقت ساعت –چشمه لری-چشمه شعبان –چشمه حسن –چشمه سرد –چشمه نا –چشمه خنگه سوار اشاره کرد .

از لحاظ زمین شناسی کالبد اصلی این کوه را سنگ های دوره کرتاسه که متعلق به نود میلیون سال پیش هستند تشکیل می دهند .این سنگ ها با وجود درز وشکاف های فراوان مخزن مناسبی برای آب های زیر زمین بوده و همین امر وفور چشمه ها را موجب شده است .

پرتگاه غربی تخت صنمبر و صخره های مرتفع نا وپره های دالانک مکان های مناسبی برای صخره نوردی طبیعی محسوب می گردند

جهت صعود به قله نای هفشجان یعنی قله میانی این کوه زیبا از شهرکرد مر کز استان مسیر 15 کیلو متری تا شهر هفشجان را طی می کنیم واز آن جا به سمت جنوب غربی مسیر تفرجگاه چشمه زنه را به مسافت 3کیلو متر طی کرده ومسیر خود را مستقیماً ادامه داده تابه کارخانه سنگ شکن می رسیم .در این مکان آغاز راهپیمایی است قله نا وقیف آن که با شیب تندی تا دامنه آن امتداد دارد روبروی ما قرار گرقته است . گرچه یکی از مسیرهای صعود تابستانه به صورت مستقیم از داخل دره وقیف تا قله ادامه پیدا می کند ولی از یال سمت راست وسمت چپ نیز صعود هایی انجام می گیرد . ما مسیر سمت چپ را انتخاب کرده ایم . این دو یال به صورت قوسی به قله که در مر کز این قوس قرار گرفته منتهی می شوند .

از کارخانه سنگ شکن تا باغ وچشمه شعبان حدود نیم ساعت پیاده روی انجام می دهیم و صبحانه را در کنار چشمه صرف می کنیم  پس از صبحانهمسیر پاکوبی را شروع می کنیم واز طریق مسیر سمت راست به سمت قله حرکت می کنیم. ابتدا در جهت جنوب غربی تپه ای سنگی را که حدود 150متر ارتفاع دارد صعود کرده وبه محلی حدوداً مسطح می رسیم که گوسفندان سرا می باشد . سپس راه را همچنان به سمت غرب تغییر داده واز جبهه شرقی خود را به قله می رسانیم .اکنون نزدیکی های ظهر است نفرات غذایی صرف می کنند وبرای باز گشت مسیر دره وقیف را انتخاب کرده ایم تا زود تر به چشمه نا برسیم افراد که نیاز به آب دارند آب بردارند .

چشمه نا در آخر قیف دره می باشد که با آب سرد و گوارایی از افراد گروه پذیرایی می کند . پس از استراحت کوتاه افراد مسیر سراشیبی را ادامه می دهند واز سمت چپ باغ چشمه شعبان خود را به کار خانه سنگ شکن می رسا نند وسوار ماشین می شوند . اکنون ساعت 4بعد از ظهر است وتا رسیدن افراد به شهر کرد حدود نیم ساعت وقت لازم است . در کروکی شماره 3مسیر های منتهی به قلل جهان بین را مشاهده می کنیم

کوه کلار (کروکی شماره 4)

کوه کلار یکی از کوه های رشته کوه زاگرس می باشد که با روند شمال غربی به جنوب شرقی در نیمه جنوبی استان چها رمحال و بختیاری واقع شده است طول این رشته کوه حدود 28کیلو متر می باشد که از غرب به تالاب گندمان تا 4کیلو متری جنوب شرقی ناغان امتداد دارد

بلند ترین قله این رشته کوه با ارتفاع 2832 متر در جنوب تالاب چغاخور قرار داشته وانعکاس تصویر قله برف پوش آن در آب دریاچه از زیبا ترین مناظر استان است .از ویژگی های این کوه می توان به وجود دریاچه های متعدد اشاره نمود .

تاکنون 5دریاچه فصلی در این کوه شناسایی شده که دائمی ترین آنها در منتهی الیه جنوب شرقی این رشته کوه که به کوه چیرو موسوم مست واقع شده است .

قسمت عمده ی تشکیلات زمین شنا سی این کوه از سنگ آهک دارای لایه بندی منظم تشکیل شده است که متعلق به دوره کرتاسه بوده و.در مجموع یال شرقی ناودیس سبز کوه را ایجاد کرده است .

ساختارهای انحلالی در کوه کلار گسترش قابل ملا حظه ای دارند وهمین امر باعث توسعه غارهای فضا های زیر زمینی و همچنین تشکیل چشمه های بزرگی در محدوده کوه کلار شده است .

پوشش گیا هی کوه کلار در بخش شمال شرقی بسیار غنی تر و متراکم تر از دامنه های جنوب غربی است وگو نه های گیا هی قالب در دامنه های شمال شرقی ، گون همراه با درختچه های جاز می باشد که البته در این میان گونه های متنوع دیگری به طور پراکنده مو جودند که می توان به تره کوهی –سیر –مخالصه ولاله واژگون اشاره نمود .

در ضلع جنوب غربی این کوه در منطقه ی چهار طاق پوشش جنگلی وجود دارد که مهم ترین گونه های درختی آن باوط و سرو کوهی می باشند . در یک روز بهاری در اردیبهشت ماه:

قصد ما صعود به کوه کلار از مسیر کوه چیرو و رسیدن به دریاچه زیبای بالای قله می باشد .از شهرکرد مسیر کیلومتری تا شهر گندمان را طی می کنیم و ازآنجا به سمت مغرب راه روستای حسین آباد را طی می کنیم این مسیر حدود 7 کیلومتر است و از کنار تالاب بزرگ گندمان عبور می کند و به دامنه کوه می رسیم .

مسیر راهپیمایی شروع شده است از داخل دره ای خود را به باعی می رسانیم که جویباری آن را سیراب می کند . محل مناسبی برای صرف صبحانه است چرا که از ابتدای مسیر تا اینجا 30 دقیقه وقت صرف شده است .

پس از صرف صبحانه مسیر زیبایی در کنار جویبار را به سمت بالا حرکت می کنیم و از صدای آب لذت می بریم جالب است کسی تشنه نمی شود و نیاز به آب احساس نمی شود .

پس از حدود یک ساعت به چشمه زیبای چیرو که همان سرچشمه جویبار مسیر است می رسیم . پس از استراحت کوتاهی از سمت راست چشمه مسیر را ادامه می دهیم تا به محل مسطحی می رسیم که وسعت نسبتأزیادی دارد و چند چشمه کوچک نیز در اطراف وجود دارد . مسیر خود را از روی لکه های برف که هنوز باقی مانده اند ادامه داده و چیدن گیاهان دارویی تره کوهی و سیر را برای وقت بازگشت می گذاریم .

نزدیکی های ظهر به گردنه ای می رسیم که در سمت مقابل منظره زیبای دریاچه را در دیدها نمایان می کند و از دو سمت مجاور به قله های اطراف منتهی می شود و در اصل دامنه های چندین ارتفاع در یک نقطه به هم رسیده اند و کاسه بزرگی را بوجود آورده اند که در اثر ذوب شدن برف ارتفاعات اطراف ، دریاچه زیبای کلار را تشکیل داده است .

با دیدن دریاچه ای بر فراز کوه چنان شعفی به انسان دست می دهد که خستگی راه را بر طرف می کند .

افراد تدارک غذا و چای را دیده اند ولی قدم زدن با پای برهنه در ساحل رسی دریاچه برای تمدد اعصاب بسیار مفید است . قدم زدن دور دریاچه حدود 15 دقیقه به طول انجامید . پس از صرف غذا مهیای بازگشت می شویم . مسیر برگشت همان مسیر رفتن است با این تفاوت که دیگر افراد به صورت ستونی حرکت نمی کنند بلکه به صورت دشتبانی مشغول چیدن تره کوهی و سایر گیاهان دارویی هستند .

کوه سالدران-کروکی شماره 5

کوه سالداران یکی از معروف ترین کوه های استان چهار محال و بختیاری است . که باروند شمال غرب به جنوب شرق از شمال تنگ در کش ور کش تا جنوب دشت لاغرک امتداد یافته است .فاصله ی این کوه از شهر فارسان حدود 7کیلومتر واز شهرکرد مرکز استان 40کیاو نتر می باشد . این کوه در دامنه های شمال شرقی خود گنجینه های طبیعی ارزشمندی نظیر پیره غار وغار سراب رادر معرض نما یش گذاشته است .

از شهر ها و روستا های دامنه ی شمال شرقی این کوه می توان به فارسان –گوجان – ده چشمه –بیدکل –گوشه –سپید دانه وامید آیاد اشاره نمود . در حالی که در دامنه ی جنوب غربی آن رودخانه ی بهشت آباد وروستا هایی نظیر دشتک –آلیکوه وسر پیر واقع شده اند .

بلند ترین قله این رشته کوه با ارتفاع 3617متر یکی از قلل مرتفع کو ه های بختیاری محسوب می گرددوافراد محلی آن را کوه کلک می نا مند .

این قله تقریباً در حد فاصل روستا  ههای بید کل وسر پیر واقع شده است .

از فراز این قله ، برادر دوقلوی آن که نامش را احمد لیوه نهاده اند با جلو های سر کش وپر شیب ، خود نمایی می کند ودر دور دست ها فلل زرد کوه – هفت چشمه ، کوه میلی جهان بین وبسیاری از دیگرقلل  استان قابل رؤیت هستند .

از ویژگی های طبیعی این کوه می توان به چاه های برفی وتنوره های عمیق اشاره کرد .که از چنان تراکمی برخوردارند که به تصویر هوایی این کوه جلوه ای شبیه کندوی زنبور عسل بخشیده اند . یکی از عمیق ترین چاه های طبیعی شناسایی شده در این کوه حدود 70متر عمق دارد .

این تنوره های طبیعی می توانند به شبکه غارها وحفرات زیر زمینی ارتباط داشته باشند ودر واقع آب حاصل از انحلال برف را در ارتفاعات به آب های زیر زمینی هدایت نمایند .کما این که براساس بررسی های علمی ارتباط بین تنوره ی بزرگی در دشت لاغرک با رود خانه زیرزمینی غار سراب به اثبات رسیده است .

سالداران یکی از مرتفع ترین قلل قابل رؤیت از شهر کرد و فارسان می باشد واولین برف پاییزی در ابتدا کلاهی سپید برآن می گسترد با توجه به بارش فراوان برف بر این قله جلوه زمستانی آن زیبا و در عین حال خشن می باشد وتاکنون هیچ گونه صعود زمستانی به این قله رسماً گزارش نشده است .

برنامه صعود با قله کلک از کوه سالدلران در حال اجراست .

صبح از شهرکرد به فارسان واز آن جا به روستای بید کل حرکت کردیم ودر ابتدای معدن سنگ گچ ابتدای مسیر راهپیمایی شروع می شود .در جهت جنوب حرکت را شروع می کنیم از ابتدای دامنه ی کوه قله ی اصلی دیده نمی شود وبه دلیل شکل قوصی کوه انسان دچار اشتباه می شود وهر بلندی را که می بیند به تصور این که قله است صعود می کند ولی اثری از قله نیست به همین دلیل افراد محلی به آن کوه کلک می گویند .به هر حال نزدیکی های ظهر به قله می رسیم .

در مسیر صعود افراد سنگواره های متعددی را پیدا کرده اند وبا دقت در مسیر وصخره ها متوجه می شویم که کل کوه پوشیده از بقا یای فسیل جانوران ماقبل تاریخ است.از روی قله تعداد زیادی از ارتفاعات مهم استان قابل مشاهده است .

اکنون افراد تیم پس از مشا هده مناظر طبیعی و گرفتن عکس یادگاری آماده ی بازگشت می شوند .مسیر بازگشت همان مسیر رفتن می باشد .

تنگ زندان وآبشار زیبای آن – کروکی شماره 6

منطقه ی محافظت شده سبز کوه در شهرستان اردل تیر بروجن ولردگان واقع شده وبا وسعتی در حدود 62هزار هکتار دارای اکو سیستم های ویژه وچشم اندازهای طبیعی ، جنگلی وکوهستانی می باشد .آبشارهای پرآب ودیدنی مثل تنگ زندان وآبشار معدن زیبایی منطقه را دوندان کرده است .این منطقه دارای 3تنوع آب وهوایی می باشد و جانورانی همچون پلنگ – خرس قهوه ای – سنجاب – کل – بز وکبک در این منطقه زندگی می کنند .

اگر کسی قصد دیدن آبشار تنگ زندان را داشته باشد باید از طریق شهر اردل که در 75کیلومتری شهرکرد قرار دارد پس از طی 12 کیلومتر به ناغان وپس از آن از راه خیابان شهدای ناغان به طرف روستای جغدان که به ناغان 7کیلومتر فاصله دارد عزیمت نمود .در ادامه مسیر از روستاهای چهراز وحیدر آباد به روستای چهار طاق که در فاصله ی 22کیلومتری شهر ناغان قرار دارد .می رسیم .از این قسمت به بعد راه خاکی است .حدود یک کیلومتر پس از روستای چهاطاق به منطقه ی حفاظت شده می رسیم.

در مسیر تنگ زندان ساختمانی با سقف شیر وانی قرار دار دکه به شرکت تعاونی معروف است .جاده خاکی را که از چهار طاق شروع کردیم ،حدود 20 کیلومتر ادامه می دهیم تا این که دیگر از خودرو پیاده شده مابقی مسیر را پیاده طی کنیم .

مسیر پاکوب را به سمت راست (جهت غبر ) ادامه می دهیم وپس از 30دقیقه به ابتدای راه ورودی تنگ می رسیم .شیب تند ودرخت خشک سرو کوهی نشانه خوبی است . در ادامه دیواره ای صخره ای وجوددارد که راه عبور براییک نفر وجود دارد و افراد باید یکی پس از دیگری از این قسمت عبور کنند .

در انتهای این مسیربه فلش بر خورد می کنیم که جهت مسیر را به طرف جنوب وداخل تنگ نشان می دهد .مسیر پس از طی حدود 2ساعت به چشمه ای به نام تاگ می رسد تاگ نام درختی است که عمری حدود 200 سال دارد به این درخت به علت بزرگی درخت نهنگ نیز می گویند. پس از استراحت مسیر را در جهت غرب ادامه می دهیم وپس از 10دقیقه به سنگی مکعب مربع با طول و عرض حدود 20 متر که ارتفاعی حدود 10متر دارد بر می خوریم .که از وسط به دو.نیم قسمت شده است .

مسیر در جهت جنوب واز سمت چپ این سنگ با نشانی های سنگ چین شده ادامه پیدا می کند . پس از حدود 2ساعت به سرچشمه آبشار یا تونل آبشار می رسیم .پس از 30دقیقه راهپیما یی بهآبشار اول که حدود 40 متر ارتفاع دارد می رسیم .در فاصله 30دقیقه دیگر پس از طی راه به آبشار دوم که آبشار اصلی که (کرودی کن ) نام دارد می رسیم .ذرات آب معلق در هوا که همچون دود ومه تاحدود 200 متری آبشار اجازه نزدیک شدن به آن را نمی دهد .

برای شب مانی بایدبه سمت سرچشمه آبشار برگشت چون شدت رطوبت وسرما در این قسمت اجازه شب مانی در پای آبشار را به کسی نمی دهد .پس از طی راه بازگشت وصرف حدود 3ساعت زمان به سرچشمه می رسیم وشب را با شنیدن صدای آبشارها به صبح می رسانیم .

از محل شب مانی تااولین چشمه 5/2ساعت صرف راهپیمایی می شود .در این جا پس از برداشتن آب جهت بازگشت مسیر صعود را به سمت فلش راهنما طی می کنیم وپس از مدت 5/3ساعت به آن جا می رسیم .

در نهایت از محل فلش مسیر تامحل سوار شدن به خودرو نیز حدود 5/1ساعت وقت صرف می شود .لازم به ذکر است استفاده از راهنما برای این مسیر الزامی است واستفاده از کفش مناسب کمک خوبی است .همراه داشتن طنات هم برخی اوقات به برنامه کمک می کند .